Allergiya — orqanizmin immun sisteminin müəyyən maddələrə qarşı qeyri-adi və həddindən artıq reaksiya verməsidir. Bu maddələrə allergen deyilir və onlar toz, polen, qida, dərman, heyvan tükü və ya həşərat sancması ola bilər. Allergiya bəzi insanlar üçün yüngül narahatlıq yaratsa da, digərlərində həyati təhlükə doğura bilər.
Allergiyanın bir neçə növü mövcuddur və hər biri fərqli simptomlarla müşahidə olunur:- Qida allergiyası: Süd, yumurta, çərəzlər, dəniz məhsulları kimi məhsullara qarşı həssaslıq.
- Dəri allergiyası: Kontakt dermatit, atopik dermatit və ürtiker (səpgilər).
- Tənəffüs yolları allergiyası: Polen, toz, heyvan tükü və kif göbələklərinə qarşı həssaslıq.
- Dərman allergiyası: Antibiotiklər, aspirin və digər dərmanlara qarşı reaksiya.
- Həşərat sancmalarına allergiya: Arı və ya milçək sancmaları nəticəsində yaranan ciddi reaksiyalar.
Allergiya əlamətləri allergiyanın növünə və şəxsin orqanizminə görə dəyişə bilər. Ən çox rast gəlinən allergiya əlamətləri bunlardır:
- Dəridə qaşıntı, səpgilər, qızartı
- Burun axması, asqırma, öskürək
- Gözlərin yaşarması və qızarması
- Dodaq, dil və üz nahiyəsində şişkinlik
- Həzm pozğunluğu (qida allergiyasında)
- Anafilaktik şok (ağır hallarda)
Dəridə yaranan allergiya səpgiləri çox vaxt qaşınma və qızartı ilə müşayiət olunur. Uşaqlarda və böyüklərdə rast gəlinə bilər. Bu səpgilər qabarıq, su toplayan və ya quruluq şəklində ola bilər. Ən çox kontakt allergiyası və atopik dermatit səbəbilə yaranır.
Allergiya zamanı ilk öncə allergenlə təması dayandırmaq lazımdır. Əgər reaksiya yüngüldürsə, antihistaminik dərmanlar qəbul edilə bilər. Lakin ağır hallar üçün bu addımlar vacibdir:
- Dərhal tibbi yardım çağırın (xüsusilə nəfəs darlığı və ya şok vəziyyətində)
- Həkim təyinatı olmadan dərman istifadəsindən çəkinin
- Allergiya tarixçəsi varsa, adrenalin inyeksiyası (EpiPen) daşıyın
- Soyuq kompreslər, ilıq duş və dərini sakitləşdirən mazlardan istifadə edin
Allergiyanın qarşısını almaq və simptomları azaltmaq üçün aşağıdakı tədbirlər görülə bilər:
- Evi tozdan və heyvan tüklərindən təmiz saxlamaq
- Polen mövsümündə açıq havada az olmaq və maska taxmaq
- Qida allergiyası varsa etiketləri oxumaq və təhlükəli qidalardan uzaq durmaq
- İmmuniteti gücləndirən sağlam həyat tərzi tətbiq etmək
- Mütəmadi olaraq allerqoloqla məsləhətləşmək
Allergiya müalicəsində istifadə olunan dərmanlar əsasən antihistaminiklər və kortikosteroidlərdir. Aşağıdakı dərmanlar geniş istifadə olunur:
- Loratadin – yüngül simptomlar üçün uyğundur
- Cetirizin – burun və dəri allergiyası üçün təsirlidir
- Desloratadin – gündəlik istifadəyə uyğun, yuxu gətirmir
Dəri üçün effektiv allergiya məlhəmləri:
- Fenistil Gel – qaşıntı və qızartını azaldır
- Advantan – güclü iltihabəleyhinə təsirə malikdir
- Elokom – kortikosteroid tərkibli, yalnız həkim nəzarəti ilə istifadə olunmalıdır
- Bepanten – dəri bərpasını sürətləndirir
Uşaqlarda allergik səpgilər və digər əlamətlər müşahidə edildikdə dərhal pediatra müraciət olunmalıdır. Əksər hallarda uşaqların dərisi daha həssas olduğu üçün xüsusi uşaq məlhəmleri və hipoallergen məhsullar istifadə olunur. Uşaqlarda allergiyanın səbəblərini müəyyən etmək üçün allergik testlər aparmaq tövsiyə olunur.
Allergiya həyat keyfiyyətini azalda bilən, lakin düzgün idarə olunduqda nəzarətdə saxlanıla bilən bir sağlamlıq problemidir. Əlamətləri vaxtında tanımaq, allergenlərlə təması azaltmaq, düzgün dərmanlardan istifadə və həkim nəzarəti ilə yaşamaq vacibdir. Hər bir insanın allergik reaksiyası fərqli olduğu üçün fərdi yanaşma tələb olunur.
Unutmayın: Allergiyadan qorunmaq üçün öncədən tədbir görmək, məlumatlı olmaq və sağlam həyat tərzini qorumaq ən güclü müdafiə üsuludur.
Avis Aptek, Azərbaycanda geniş filial şəbəkəsinə sahib olan, online aptek xidmətində və dərman sifarişi sahəsində lider mövqedə duran brenddir. Rəsmi onlayn aptek platforması Avismed.az vasitəsilə siz dərmanlar, vitaminlər, uşaq məhsulları və tibbi vasitələri rahatlıqla sifariş edə bilərsiniz.
Platforma müştərilərinə sürətli çatdırılma, orijinal məhsul zəmanəti və peşəkar xidmət təqdim edir. İstər fiziki mağazalar, istərsə də rəqəmsal xidmət vasitəsilə Avis Aptek hər kəsin sağlamlıq ehtiyacına cavab verir.
Sağlamlığınızı qorumaq üçün doğru ünvanı seçin.Rahat sifariş verin, dərmanlarınız Avis Aptek ile tez bir zamanda ünvanınıza gəlsin!
AZ − AZN
