Soyuqdəymə, xüsusilə payız və qış aylarında tez-tez rast gəlinən, burun axması, boğaz ağrısı və halsızlıq kimi simptomlarla özünü göstərən bir vəziyyətdir.
Soyuqdəymə mövsümündə immunitetin güclü saxlanması üçün qara zirə çox dəyərlidir. Bu kiçik toxumlar əsrlərdir xalq təbabətində istifadə olunur. Qara zirə yağı və toxumları orqanizmin müdafiə mexanizmini gücləndirir, soyuqdəymə və qripə qarşı müqaviməti artırır. Araşdırmalara görə, qara zirə tənəffüs yollarını təmizləyir, iltihabı azaldır və bədənə enerji verir. Soyuq havalarda gündə 1 çay qaşığı qara zirə yağı istifadə etmək «immunitet üçün təbii qalxan» rolunu oynaya bilər.
Soyuqdəymə çox zaman boğaz ağrısı ilə başlayır. Bu simptom həm virus, həm də bakteriya səbəbindən yarana bilər. Boğaz ağrısında isti bitki çayları (xüsusilə adaçayı və çobanyastığı), duzlu su ilə qarqara, bal və limon qarışığı rahatlamağa kömək edir. Əgər boğaz ağrısı 7 gündən çox davam edirsə, antibiotik istifadəsi barədə həkimlə məsləhətləşmək lazımdır. Soyuqdəymə ilə yanaşı gələn boğaz ağrısında səsin dincəlməsi də çox önəmlidir.
Omega-3 yağ turşuları orqanizmdə iltihabı azaldır, immun sistemini gücləndirir və soyuqdəymə riskini azaldır. Balıq (xüsusilə skumbriya, qızılbalıq), çia toxumu və kətan toxumu Omega-3 ilə zəngindir. Həmçinin kapsul şəklində də qəbul edilə bilər. Tədqiqatlar göstərir ki, kifayət qədər Omega-3 qəbul edən insanların soyuqdəymə simptomları daha yüngül keçir.
Multivitamin preparatları, xüsusilə payız və qış aylarında immunitetin güclənməsi üçün vacibdir. D vitamini, C vitamini, sink və maqnezium bədəni viruslara qarşı daha dözümlü edir. Multivitamin qəbul edən şəxslərdə soyuqdəymə daha qısa müddətdə keçir və fəsad riski azalır. Uşaqlar və yaşlılarda gündəlik multivitamin istifadəsi xüsusilə tövsiyə olunur.
Qızdırma orqanizmin infeksiya ilə mübarizə apardığının göstəricisidir. Soyuqdəymədə temperatur adətən 37–38°C olur və çox vaxt 3–4 gün içində normallaşır. Qızdırma zamanı bol maye qəbul etmək, istirahət etmək və çox qalın geyinməmək vacibdir. Əgər qızdırma 39°C-dən yuxarı qalxırsa və davam edirsə, həkim müdaxiləsi lazımdır.
Qrip və soyuqdəymə çox vaxt qarışdırılır. Qrip adətən yüksək qızdırma, güclü əzələ ağrıları və halsızlıqla başlayır, soyuqdəymə isə daha yüngül əlamətlərlə keçir. Qrip daha ağır gedişata malikdir və iş qabiliyyətini tam dayandıra bilər. Soyuqdəymə isə yüngül boğaz ağrısı, burun axması və az miqdarda qızdırma ilə xarakterizə olunur.
Soyuqdəymə zamanı baş ağrısı, əzələ ağrıları və boğaz ağrısı kimi simptomlar üçün ağrıkəsici dərmanlar istifadə oluna bilər. Parasetamol və ibuprofen ən çox tövsiyə edilən dərmanlardandır. Lakin həddindən artıq istifadədən çəkinmək lazımdır. Həkim məsləhəti olmadan uzunmüddətli istifadə qaraciyər və böyrək funksiyalarına zərər verə bilər.
Soyuqdəymə virus mənşəli olduğundan antibiotiklər çox vaxt faydasızdır. Antibiotik yalnız bakterial infeksiya əlavə olunduqda istifadə edilməlidir. Əks halda, lazım olmayan antibiotik istifadəsi bədəndə antibiotik müqavimətinə səbəb ola bilər. Bu, gələcəkdə daha ciddi infeksiyaların müalicəsini çətinləşdirir.
Kollagen adətən dəri, saç və oynaqlar üçün tanınsa da, immun sistemin funksiyasında da rol oynayır. Kollagen orqanizmin bərpa prosesini sürətləndirir, soyuqdəymə sonrası halsızlıq və əzələ zəifliyini azaltmağa kömək edir. Kollagen toz və kapsul formasında mövcuddur.
Soyuqdəymə zamanı baş ağrısı çox rast gəlinir. Bunun üçün parasetamol tərkibli dərmanlar ilk seçimdir. Əgər baş ağrısı çox güclüdürsə və yanaşı olaraq işıq və səs həssaslığı varsa, bu migren ola bilər və fərqli müalicə tələb edir. Hər zaman doza və istifadə qaydalarına riayət etmək vacibdir.
Hialuron turşusu adətən dəri baxımında tanınır, lakin burun spreylərində də istifadə olunur. Bu maddə burun selikli qişasını nəmləndirir, quru havada burun tıxanıqlığını azaldır və soyuqdəymə zamanı nəfəs almanı rahatlaşdırır. Xüsusilə qış aylarında mərkəzi isitmə sistemi səbəbindən quruyan mühitlərdə hialuron tərkibli burun məhlulları çox faydalıdır.
Soyuqdəymənin qarşısını almaq üçün gigiyena qaydalarına riayət etmək, əlləri tez-tez yumaq, balanslı qidalanmaq və kifayət qədər yatmaq lazımdır. Hər il minlərlə insan sadəcə sadə profilaktik qaydalara əməl etmədiyi üçün xəstələnir. Xüsusilə uşaqlar və yaşlılar üçün immunitet gücləndirici tədbirlər vacibdir. Hər gün kifayət qədər vitamin və mineral qəbul etmək, fiziki aktivlik və təmiz hava ilə təmas «soyuqdəyməyə qarşı ən güclü müdafiə» hesab olunur.
Avis Aptek, Azərbaycanda fəaliyyət göstərən geniş aptek şəbəkəsidir və onlayn dərman satışında da lider mövqedədir. Rəsmi online aptek platforması olan Avismed.az vasitəsilə siz müxtəlif dərmanlar, uşaq məhsulları, vitaminlər və tibbi vasitələri aptek online şəraitdə sifariş edə bilərsiniz. Müştərilərə sürətli çatdırılma, orijinal məhsul zəmanəti və peşəkar xidmət təqdim olunur. Avis Aptek həm fiziki, həm də rəqəmsal formada xidmət göstərərək, hər kəsin ehtiyaclarına cavab verir.
Avis Aptek – sağlamlıq üçün düzgün seçim, çatdırılma ilə rahat alış-veriş!
AZ − AZN
